کود NPK ترکیبی پیچیده از ســـــه مــــاده‌ی اصلی مورد نیاز برای رشــــد گیاه اســــــــت. صنعت کشـــــاورزی به شــــــدت بر استـــــفاده از کود NPK برای تأمــین غذا در سطح

دنیا و ســـلامت محصــــولات تکیه دارد. در نتیجـــــه‌ی همین افزایش تولید ناشــــی از اســــتفاده‌ی کودهای معدنی، جمعیت جهــــــان تقریباً دو برابر شده است.

ترکیبات کود NPK

گیاه برای رشـــد ســالم و بهینه‌ی خود به واحد‌های مغذی زیادی نیاز دارد. بدون این مـــواد مغذی گیاهان نمی‌توانند به اندازه‌ی تمام توان خود رشـــــد کنند، میزان برداشت کاهش پیدا می‌کند.

و بیشــتر در معــــرض بیمــــــاری قرار می‌گـــیرد. مهـــــم‌ترین مواد مغذی درختـــان که بدون آن‌هــا قادر به ادامه‌ی حیات نیســــتند، به عنــوان عناصر ماکرو مغذی‌های اصلی (Macronutrient) شناخته می‌شوند:

نیتروژن (N)، فسفر (P) و پتاسیم (K).

خاک‌ها در اغلب موارد دچار کمبود این مواد هســــتند که می‌تواند طبیعی و یا نتیجه‌ی کشــت بیش از حد و دیگر عوامل محیطی باشد. در صورت وجود کمبود، مواد مغذی باید به خاک اضافه شود تا محیط مناسبی برای رشد بهینه‌ی گیاه ایجاد شود.

هر یک از مواد عناصر ماکرو (مغذی اصلی)، در تغذیه‌ی گیاه ضروری است و در رشد، گسترش و تولید مثل گیاه نقش اساسی ایفا می‌کند.

نیتروژن – ازت (N)

نقش نیتروژن در گیاهان

نیتروژن یکی از اجزای اصلی در بسیاری از فرایندهای مورد نیاز برای رشد است. به خصوص، نیتروژن برای کلروفیل که به گیـاه امکان فتوسنتز (فرایندی که گیاه با دریافت نور خورشید،

از کربن دی‌اکسید و آب، قند تولید می‌کند) می‌دهد ضروری است. همچنین نیتروژن یک بخش مهم در آمینواسید‌ها (اساس پروتئین) می‌باشد. نیتروژن در ترکیباتی که عمل ذخیره‌‌سازی

انرژی را انجام می‌دهند نیز شرکت دارد. تأثیر حــذف کود نیتروژن‌دار در برداشت غلات نـــشان داد که در غیاب نیتروژن، میانگین برداشـــت ذرت ۴۱٪، برنج ۳۷٪، جو ۱۹٪ و گندم ۱۶٪ کاهش یافت.

منابع نیتروژن

نیتروژن را می‌توان از اتمسفر دریافت و به مواد مغذی مفید تبدیل کــرد و یا ممکن اســـت به طـــور طبیعی در خاک موجود باشـــد، با این حال بهتر است همیشه اطمینان داشت که به میزان کافی برای رشد بهینه‌ی گیاه موجود باشد. مواد زیر را می‌توان در ترکیبات NPK به عنوان منابع نیتروژن به کار برد:

منابع غیر ارگانیک رایج نیتروژن در ترکیبات NPK:

• اوره
• آمونیوم نیترات اوره
• آمونیاک بدون آب (Anyhdrous Ammnia)

منابع ارگانیک رایج نیتروژن:

• کود طبیعی (Manure)
• کامپوست

 

فسفر (P)

این ماده نیز در مجموعه‌ای از عمل‌کردهای مورد نیاز برای رشد سالم گیاه، استحکام ســاختاری، کیفیت محصول، تولید دانـــه و…، نقش مهمی ایفا می‌کند. همچنین فسفر رشد ریشه‌ها و شکوفه‌زنی را افزایش می‌دهد و برای DNA گیاه ضروری است. فسفر در تبدیل انرژی خورشیدی به انرژی‌های مفید نقش مهمی دارد.

منابع رایج ارگانیک فسفر در ترکیبات NPK:

• کود طبیعی
• کامپوست
• بیوسالیدها (Biosolids)

 

پتاسیم (K)

پتاسم در فرایندهای مختلف رشد و گسترش گیاه نقشی ضروری دارد. از پتاسیم معمولاً به عنوان «عنصر کیفیت» نام برده می‌شود، زیرا در بسیاری از خصوصیات مرتبط با کیفیت، مثل اندازه، شکل، رنگ و حتی مزه نقش دارد. گیاهانی که دارای کمبود پتاسیم هستند رشد ناقص و میزان محصول کمتری دارند.

منابع پتاسیم

پتاسیم از منابع ارگانیک و غیرارگانیک مختلفی بدست می‌آید:

منابع غیرارگانیک

منبع غیرارگانیک اصلی برای پتاسیم مورد استفاده در کودهای NPK، پتاس است. همانند سنگ فسفات، پتاس نیز در سرتاسر دنیا استخراج و تبدیل به یک محصول پالایش شده می‌شود.

همچنین می‌توان پتاسیم را از پتاسیم سولفات، لنگ بنیت (langbeinite) و پودر گرانیت بدست آورد.

منابع ارگانیک:

• کود طبیعی
• کامپوست
• خاکستر چوب